Betekenisvol
Onze missie is het verbeteren van de kwaliteit van leven van oudere mensen door kansen te scheppen voor een vitaal en betekenisvol leven, hecht verbonden binnen de gemeenschap.
Voor de meeste mensen is heel oud worden geen doel op zich: ze hopen vooral tot op hoge leeftijd een gelukkig en betekenisvol leven te leiden. Geluk zit voor iedereen in andere factoren, al blijkt het wel vaak samen te hangen met de relaties met de mensen die belangrijk voor je zijn. In 2017 hielpen we mensen bij het ontdekken wat voor hen bijdraagt aan kwaliteit van leven, onder meer met behulp van het Life And Vitality Assessment-instrument. Ook in het pilot-project ‘Leefplezierplan voor de zorg’ proberen we bij te dragen aan het leefplezier van oudere mensen, in dit geval bewoners van ouderenzorginstellingen.
VWS-pilot Leefplezierplan voor de zorg
Betekenisvol
In opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport is Leyden Academy in april 2017 gestart met het pilot-project ‘Leefplezierplan voor de zorg – Een persoonlijke blik op kwaliteit’. Wat gebeurt er met de kwaliteit van zorg als je daadwerkelijk de wensen en verlangens van individuele ouderen centraal stelt? En is het dan ook mogelijk om deze kwaliteit te verantwoorden? We verkennen dit twee jaar lang met tien instellingen voor ouderenzorg, verspreid over heel Nederland.
In 2017 zijn de eerste teams van verpleegkundigen en verzorgenden getraind in het nog beter leren kennen van hun bewoners, zonder het gebruik van standaard vragenlijsten: wat is hun verhaal, wie zijn voor hen op dit moment belangrijk, wat geeft hun leven kleur? Deze inzichten vormen de basis van het ‘leefplezierplan’ met daarin ook aandacht voor de rollen van familie en mantelzorgers en de dilemma’s die in de dagelijkse praktijk kunnen ontstaan. In 2018 wordt verder invulling gegeven aan het leefplezierplan, met speciale aandacht voor de wijze waarop deze verhalen een plek kunnen krijgen in de interne en externe verantwoording van goede zorg.
Een goed gesprek met Joris Slaets
Narigheid wegregelen, dat kunnen we heel goed in Nederland. Maar wat doen we met die andere dimensie van kwaliteit in de zorg, het positief welbevinden, dat voor iedereen anders is en ook nog eens in de loop van de tijd verandert? Op journalistiek platform De Correspondent voert journalist Lex Bohlmeijer wekelijks een Goed Gesprek, dat wordt gepubliceerd als podcast. Op 9 december verscheen het gesprek van Bohlmeijer met Joris Slaets, al wandelend door de duinen bij Scheveningen, met als titel ‘Recept voor een betere gezondheidszorg: laat mensen hun verhaal vertellen’. Slaets vertelde onder meer over het onderscheid tussen normatieve en narratieve kwaliteit in de zorg en de noodzaak een brug te slaan tussen deze twee kaders. Ook spraken zij over de waarde van een woordeloos gesprek, verlies en (aan)geraakt worden. Zelfs de jeugd van Slaets in Belgisch Congo kwam aan bod, evenals zijn liefde voor muziek en interesse in filosofie. Die interesse is niet vreemd voor een geriater: bij heel oude mensen valt er weinig meer te genezen en gaat het vooral over zingeving. Dan zijn het de filosofen die helpen om antwoorden te formuleren.
Life and Vitality Assessment
Betekenisvol
Gelukkig ouder worden willen we allemaal wel. Maar wat is geluk eigenlijk? En hoe verandert dat als we ouder worden? Het in 2016 ontwikkelde instrument Life and Vitality Assessment (LAVA) geeft inzicht in het persoonlijke welbevinden. In 2017 hebben wij het LAVA verder kunnen optimaliseren, mede dankzij steun van Hofje Codde en Van Beresteyn. Zo zijn 50 professionals in verschillende zorg- en welzijnsorganisaties getraind in het gebruik van het LAVA. Aandachtspunten hierbij waren het onderscheid maken tussen behoeften en verlangens van ouderen, het goed doorvragen en de regie bij de oudere zelf laten. Ouderen waarderen de oprechte aandacht en de actieve rol die zij hebben bij het in kaart brengen van hun (zorg)behoeften en verlangens. De professionals op hun beurt ervaren meer werkplezier doordat zij hun cliënt beter leren kennen, meer maatwerk kunnen leveren en zo gerichter kunnen bijdragen aan het welbevinden.
In het najaar van 2017 heeft Leyden Academy samen met welzijnsorganisaties in Leiden, Den Haag en Haarlem zes Gelukscafé’s georganiseerd. Tijdens deze bijeenkomsten werden ouderen uitgenodigd om aan tafel met elkaar in gesprek te gaan over onderwerpen die zij belangrijk vinden in hun leven en te kijken hoe tevreden ze daarmee zijn. In 2018 willen we een introductie van het LAVA en de basisvaardigheden via e-learning modules aanbieden.
Heeft uw organisatie interesse in een LAVA-training? Neem dan contact op met Anne Annink.
HuidHonger
Betekenisvol
Een troostende aanraking, zoals een knuffel of een hand op de schouder, is een onmisbaar onderdeel van goede zorg. Zeker bij kwetsbare ouderen, die we vooral warmte, aandacht en geborgenheid kunnen bieden. Het bijzondere programma HuidHonger, opgezet door stichting Care&Culture in samenwerking met Leyden Academy en het Jo Visser fonds (voorheen Vereniging Het Zonnehuis), komt aan deze menselijke behoefte tegemoet. Op verschillende zorglocaties zijn in het voorjaar van 2017 dansworkshops verzorgd voor kwetsbare ouderen en mensen met dementie, onder begeleiding van live (tango)muziek. De bewoners, al dan niet samen met hun partners of kinderen, gaven vorm aan hoe zij intimiteit en aanraking beleven, hierbij geholpen en uitgedaagd door dansers. Jonge choreografen maakten samen met de deelnemers een afsluitende voorstelling, die op iedere zorglocatie is uitgevoerd en waarin de unieke danssolo’s, muziek en interviewfragmenten samenkwamen. Ook zijn er in juni ontroerende openbare voorstellingen geweest in Rotterdam, Leeuwarden en Utrecht.
HuidHonger krijgt in 2018 een vervolg in de vorm van een nieuwe reeks dansworkshops op locatie. Ook wordt verkend of er voor studenten Zorg & Welzijn een lespakket over zingeving en aanraking kan worden ontwikkeld.
TV West-serie Nog lang en gelukkig
Voor TV West onderzocht presentator Manuel Venderbos hoe je je leven het beste kunt inrichten ná je pensioen. In de in mei uitgezonden vijf afleveringen van ‘Nog lang en gelukkig’ ontmoette hij bekende en minder bekende regiogenoten die nog lang geen zin hebben om plaats te nemen achter de geraniums. Aan het begin van elke aflevering verschafte Joris Slaets wetenschappelijke inzichten over gezond en gelukkig oud worden. Zo kwamen thema’s aan bod als wonen, sociale contacten, positief in het leven staan, iets voor een ander kunnen betekenen en een gezonde leefstijl. In de serie kwamen ook de initiatieven in beeld die zorgorganisatie Florence neemt om zestigplussers samen aan de slag te laten gaan, zoals workshops salsa en hiphop en cursussen fotografie en sieraden maken. Ook is een popband met Haagse senioren gevolgd die elke week repeteerden voor hun debuut op Parkpop in Den Haag.
5e Els Borst Lezing door Joris Slaets
Betekenisvol
Op dinsdag 14 november sprak Joris Slaets in het Museum voor Communicatie in Den Haag de 5e Els Borst Lezing uit, met als titel Kwaliteit van zorg. Wie mag het zeggen? De prestigieuze jaarlijkse lezing is een initiatief van het Centrum voor Ethiek en Gezondheid en werd eerder verzorgd door onder meer Trudy Dehue, Bert Keizer en Inez de Beaufort. In zijn lezing bracht Slaets een onderscheid aan tussen enerzijds het normatieve kader, dat in onze zorg dominant is: ziekten genezen en narigheid voorkomen op basis van uniforme normen en protocollen. En anderzijds het narratieve kader: het domein van het leefplezier, van verhalen en verlangens, zaken die heel persoonlijk zijn en zich lastiger laten registreren en optellen, maar die heel bepalend zijn voor de kwaliteit van leven vanuit het perspectief van de bewoners van verpleeghuizen. Hoe zijn deze twee kaders te verenigen? De lezing werd ingeleid door longarts Sander de Hosson, en co-referaten werden verzorgd door medisch ethica Dorothea Touwen en Ronnie van Diemen, inspecteur-generaal voor de gezondheidszorg. Op 24 november publiceerde NRC Handelsblad een verkorte weergave van de lezing.
Conferentie Een nieuwe generatie ouderen(zorg)
Betekenisvol
Samen leven, samen leren, samen zorgen. Zo luidde het thema van de conferentie Een nieuwe generatie ouderen(zorg), op woensdag 22 november in Nieuwegein. Leyden Academy is partner van dit jaarlijks terugkerende evenement, in samenwerking met onder meer V&VN, Vilans en BeterOud. Voor een publiek van bijna 1.000 bestuurders, managers, beleidsadviseurs, zorgprofessionals en betrokken burgers verzorgde Joris Slaets een presentatie in het plenaire ochtendprogramma. Hij vertelde over het ontstaan van de ouderenzorg, ooit vooral ingegeven om veilige, hygiënische en rechtvaardige zorg te bieden. In dit opzicht is de (medische) zorg in Nederland van topniveau. Het verder verbeteren van onze ouderenzorg zit dan ook vooral in de andere dimensie van kwaliteit, namelijk het tegemoetkomen aan de verlangens en het leefplezier van mensen.
In de middag verzorgden Joris Slaets en Josanne Huijg een sessie over het pilot-project Leefplezierplan voor de zorg, met een belangrijke rol op het podium voor bestuurders, verpleegkundigen en verzorgenden vanuit de deelnemende zorginstellingen. Marieke van der Waal leidde een andere inspiratiesessie, over intergenerationele initiatieven. Met onder meer aandacht voor het coachingsproject Power uit Amersfoort en woon-, zorg- en activiteitencentrum Vreedenhoff in Arnhem, waar ook studenten wonen. Enkele jonge en oudere bewoners waren aanwezig hun ervaringen te delen.
De volgende editie van de conferentie vindt plaats op woensdag 28 november 2018.
